Minder vragen voor de Taaltelefoon?

Tags

taaladvies, taaltelefoon

‘Taaltelefoon krijgt steeds minder vragen‘, kopte deredactie.be enkele dagen geleden. Hoewel dat cijfermatig wel degelijk klopt, kan hier toch een verkeerde indruk ontstaan: is de Taaltelefoon dan steeds minder bekend, of zijn mensen misschien minder begaan met taal? En als je die redenering helemaal doortrekt: is die Taaltelefoon dan nog wel nodig? Daarom lijkt me een beetje duiding geen overbodige luxe.

Om te beginnen: de Taaltelefoon krijgt nog steeds telefoon. Minder dan in zijn beginperiode, maar het gebeurt nog steeds elke dag. En dat gegeven op zich is al opvallend in tijden van google en mail. Het bewijst dat er nog steeds mensen zijn die bereid zijn te bellen met een taalvraag. Niet zo evident, want eigenlijk maak je zo een ‘zwakte’ (je weet iets niet in verband met taal) bekend, zonder vooraf te weten wie je aan de lijn zult krijgen en hoe die zal reageren. Dat die schroom vaak aanwezig is, merkte ik aan voorzichtige inleidingen als ‘ik heb een klein taalvraagje, kan ik dat stellen?’ of ‘het is misschien wel een domme vraag’, of een verantwoording als ‘we hadden een discussie en nu wilde ik toch graag weten…’. Er komen wel meer vragen via e-mail binnen, maar de telefoon blijft toch vrij populair.

Dat er meer via mail wordt gevraagd dan via de telefoon verklaart wel iets, maar niet dat het aantal vragen in zijn geheel afneemt. Dus toch minder interesse in taal? Niet noodzakelijk. Want hoe ga je tegenwoordig te werk als je iets wil weten? Je googelt. Je zoekt op internet. En als je je antwoord vindt, dan ben je tevreden en ga je niet nog eens iemand bellen of mailen. En dat is net de belangrijkste reden voor de afname van die taalvragen.

Sinds 2006 staat de Woordenlijst van de Nederlandse taal, beter bekend als het Groene Boekje, immers online. Toen die site bekender werd, nam het aantal vragen in verband met spelling spectaculair af. Waar men in de beginjaren nog geregeld belde om te weten of je ‘product’ met een c of met een k schrijft, gebeurt dat nu niet meer. Het is niet meer nodig. Daar heb je immers de online Woordenlijst voor. Alleen spellingkwesties die je niet even snel op woordenlijst.org kunt opzoeken, komen nog bij de Taaltelefoon terecht.

De taaladvieswebsite van de Taalunie, taaladvies.net, is de tweede belangrijke site die vragen beantwoordt zonder dat je ze expliciet aan iemand moet stellen. De site bestaat sinds 2003, en wint nog steeds aan bekendheid. Aangezien ze ook voortdurend wordt bijgewerkt en aangevuld, vinden ook steeds meer mensen hier een antwoord op hun taalvraag. Maar een site schrijft zichzelf niet. Degene die deze adviezen onderzoekt en schrijft, werkt in Brussel, en overlegt tijdens het schrijven regelmatig met haar collega’s. En dat zijn de mensen van de Taaltelefoon.

Tenslotte is er de website van de Taaltelefoon zelf. Sinds 2011 bevat die een alfabetische lijst met veelgestelde vragen. Als je je dus afvraagt of je ‘erop’ aaneen moet schrijven of los, hoef je niet te weten dat dat een voornaamwoordelijk bijwoord is. Onder de ‘E’ vind je het immers zo. De adviezen op taaltelefoon.be zijn grotendeels gebaseerd op taaladvies.net en ze komen er ook mee overeen, maar ze zijn volgens een ander principe opgesteld. Waar taaladvies.net uitgebreide achtergrondinformatie geeft en onder een bepaald advies ook andere, gelijkaardige kwesties behandelt, werkt taaltelefoon.be volgens het principe 1 vraag – 1 antwoord. Wie dus snel een antwoord wil weten op een specifieke vraag om verder te kunnen, vindt daar meestal snel wat hij zoekt. Ook deze site komt er niet vanzelf. Ze wordt voortdurend aangevuld door de mensen van de Taaltelefoon zelf. De site heeft eind vorig jaar nog een facelift gekregen, waardoor de adviezen nog gemakkelijker via google te vinden zijn. En opnieuw: hoe sneller mensen hun vraag via google beantwoord krijgen, hoe minder vragen ze zelf stellen via mail of telefoon. De bezoekersaantallen voor de site zijn hoog, en zitten nog steeds in stijgende lijn. Pittig detail: de nieuwe site bevat ook een contactformulier, dat onmiddellijk in de mailbox van de Taaltelefoon terecht komt. Dat was voordien niet het geval. De mails die de Taaltelefoon toen beantwoordde, kwamen uitsluitend van taaladvies.net. Sinds het contactformulier er is, wordt de Taaltelefoon opvallend vaak via die weg gecontacteerd.

In het overzicht van de cijfers die deredactie.be geeft, staat vooral informatie over het aantal mensen dat zelf contact opneemt met de Taaltelefoon. En dat wekt inderdaad de indruk dat er minder vragen zijn. Als je de bezoekerscijfers van de drie bovenstaande website meerekent, zie je net het omgekeerde beeld. Elk van deze sites wordt miljoenen keren bezocht per jaar, en de cijfers zitten in stijgende lijn. Er zijn dus zeker niet minder vragen. Ze worden alleen op een andere manier beantwoord.

De Language Industry Awards (7): beste taalsoftware of -app

Tags

app, middelnederlands, reizen, taaladvies, taalsector, van dale, vertalen, woordenboek

De zevende categorie van de LIA’s, beste taalsoftware of -app, ligt me nauwer aan het hart dan alle andere, omdat ik een aantal van de genomineerden al kende. Ik heb een kleine bijdrage geleverd aan de Language Lover’s Guide, was aanwezig op de voorstelling van Vogala tijdens het Onze Taal-congres vorig jaar, heb Onze Taal haar eigen app weten lanceren op Twitter en maak zelf heel frequent gebruik van linguee.nl. Dit keer ben ik zelf dus niet geheel onbevooroordeeld, maar dat hoeft een gelijkwaardige voorstelling van alle genomineerden niet in de weg te staan.

–  De eerste genomineerde, linguee.nl, maakt deel uit van het online vertaalhulpmiddel Linguee (EU). Deze site koppelt een online vertaalwoordenboek aan een internetzoekmachine, waardoor de opgezochte woorden niet alleen vertaald worden, maar ze meteen ook binnen een context van voorbeeldzinnen worden gepresenteerd. Deze voorbeeldzinnen zijn afkomstig uit professioneel vertaalde meertalige websites en uit EU-documenten. De gebruiker kan er dus op vertrouwen dat de vertalingen betrouwbaar zijn, in tegenstelling tot machinevertalingen zoals google translate. Toen linguee.nl online ging, bevatte het enkel het taalpaar Nederlands-Engels, maar recent werd de site uitgebreid met koppelingen naar het Frans, Duits, Italiaans, Portugees, Spaans, Pools, Zweeds, Deens, Fins, Grieks, Tsjechisch, Roemeens, Hongaars, Slovaaks, Bulgaars, Sloveens, Lets, Ests en Litouws. Andere talen zoals Russisch, Chinees en Japans zouden binnenkort volgen.

– Frits Van Oostrom, bekend om zijn publicaties over Middelnederlandse literatuur voor het grote publiek, wilde deze literatuur weer bekend maken onder de vorm die het van nature heeft, namelijk voorgedragen, als gesproken tekst. Daarvoor heeft hij de app Vogala l(NL) aten ontwikkelen. Via deze app kan men intussen meer dan dertig Oud- en Middelnederlandse teksten beluisteren, gaande van de 11de-eeuwse ‘Hebban alle vogala nestas hagunnan’ over Vanden vos Reynaerde tot de mystieke visioenen van Hadewych. De verzameling zal steeds verder worden uitgebreid. Het is zowel een aangename app voor de liefhebbers als een nuttig hulpmiddel voor op school. Het enige nadeel: ze is voorlopig alleen beschikbaar voor iPhone en iPad. Aanvulling 03/03/14: via Twitter vernam ik dat Vogala vanaf nu ook voor Android beschikbaar is.

–  Het Genootschap Onze Taal (NL) is een Nederlandse vereniging die al decennialang taalliefhebbers bij elkaar brengt en hen informatie en advies geeft. Vorig jaar heeft Onze Taal haar uitgebreide verzameling taaladviezen, die al langer via de website kunnen worden geconsulteerd, in app-vorm gegoten, en deze app stelt ze nu gratis ter beschikking. Oorspronkelijk was ze alleen te vinden in de app-winkel voor iPhone en iPad, maar inmiddels is er ook een Androidversie beschikbaar.

– Ook Van Dale (BE/NL) heeft zijn online woordenboek vorig jaar in een app gegoten. Het gaat hier wel degelijk om de Dikke Van Dale, en niet het ‘slankere’ handwoordenboek. Dat betekent dat je niet alleen een definitie krijgt, maar ook synoniemen, voorbeeldzinnen, uitdrukkingen en alles wat ook in de papieren versie te vinden is. Voorlopig is deze app alleen beschikbaar voor iPhone en iPad.

– Enkele jaren geleden publiceerde BureauTaal een boek met de Nederlandse grondwet, herschreven in eenvoudig Nederlands (NL). In 2013 lanceerde het bedrijf een app-versie van dit boek. BureauTaal heeft voor het boek taalkundigen en staatsrechtdeskundigen samengebracht, met als doel de grondwet begrijpelijk te maken voor alle burgers, omdat zij uiteindelijk verondersteld worden die te kennen. Vorig jaar is er dan beslist de tekst nog dichter bij de mensen te brengen via een gratis app. Helaas bestaat ook deze app momenteel alleen maar voor iPhone en iPad.

– Het enige taalproduct tussen de genomineerden dat niet door een organisatie of bedrijf is ontwikkeld, maar door een individu, is de Language Lover’s Guide to Europe (EU). Gaston Dorren, ofwel Taaljournalist, vond het opvallend dat in de meeste reisgidsjes bezienswaardigheden rond alle mogelijke en onmogelijke thema’s vermeld werden, maar dat taal daar amper in vertegenwoordigd was. Daarom ging hij zelf op zoek naar musea, monumenten en andere bezienswaardigheden in Europa die een link hebben met taal, en op basis van die informatie maakte hij deze app. Hiermee kan de taalliefhebber op elk moment en op elke plaats in Europa even nagaan of er in de buurt iets taligs te beleven valt. En die kans is vrij groot, aangezien de app toch enkele honderden locaties bevat. De app is zowel voor android als voor iPhone/iPad beschikbaar.