• Over mijzelf

Nederlands (en andere talen): hoe, wat, wanneer, waarom

~ Allerlei verrassende weetjes en observaties rond talen, vooral het Nederlands.

Nederlands (en andere talen): hoe, wat, wanneer, waarom

Tag Archief: corpus

Mag ik u voorstellen (1). De materiaalverzameling.

07 maandag apr 2014

Posted by WebredMiet in geschiedenis, observaties en bedenkingen

≈ Een reactie plaatsen

Tags

archief, corpus, dialect, materiaalverzameling

Het internet is een zegen voor elke onderzoeker die gebruik maakt van corpora, enquêtes, lijsten en andere materiaalverzamelingen. Als men tegenwoordig zelf gegevens verzamelt, komen die rechtstreeks in een digitale databank terecht, die via allerlei zoekfuncties gemakkelijk opvraagbaar en doorzoekbaar is. Er kunnen zelfs verschillende onderzoekers zonder problemen tegelijkertijd werken met dezelfde databank. En het internet zelf is een onuitputtelijke bron van taalgegevens: chatgesprekken, online kranten, fora,…

Dat is prima en prachtig, maar er is ook een nadeel. Materiaalverzamelingen die uit het pre-internettijdperk stammen en dus alleen op papier bestaan, worden veel minder vaak geraadpleegd. Niet omdat ze volledig onderzocht zijn, maar omdat ze nu eenmaal minder goed toegankelijk en gemakkelijk doorzoekbaar zijn. En dat is jammer, want vaak bevatten deze corpora heel wat gegevens die, net omdat ze al langer geleden verzameld zijn, niet op het internet te vinden zijn. Daarom worden er ook inspanningen geleverd om deze materiaalverzamelingen digitaal te ontsluiten, en ze via databanken op het internet toegankelijk te maken voor onderzoekers en vaak ook het grote publiek. Helaas is dit een tijdrovende en dus dure zaak, en daarom gaat het vaak enorm traag en moeizaam.Afbeelding

Als wetenschappelijk medewerker en redacteur van het Woordenboek van de Limburgse Dialecten en dat van de Brabantse Dialecten heb ik veel gebruik gemaakt van dit type materiaalverzamelingen. De woordenboeken zijn namelijk gebaseerd op alle bekende dialectverzamelingen tot dan toe, aangevuld met eigen vragenlijsten. Toen ik einde jaren 90 op het project startte, stonden we aan de drempel van het internettijdperk. In de praktijk betekende dit dat e-mail wel ingeburgerd was, er ook flink wat informatieve websites beschikbaar waren, maar dat er nog amper digitale dataverzamelingen waren, en al helemaal niet op het net. Onze gegevens typten we uit papieren vragenlijsten over in een databank die alleen gebruikt werd om de woordenboeken te maken. Het was pas in een later stadium dat deze databanken ook geschikt werden gemaakt om rechtstreeks via het net te consulteren.

Tijdens het werk aan de woordenboeken heb ik kennisgemaakt met het merendeel van de materiaalverzamelingen die in de loop van de tijd voor de dialectologie zijn samengesteld. Ze omvatten een periode van iets meer dan 100 jaar, van het einde van de 19de eeuw tot het begin van de 21ste eeuw. Ook met alle ‘kinderziektes’ die de eerste vragenlijsten onvermijdelijk bevatten, en ondanks het feit dat niet alle respondenten even betrouwbaar blijken, is dit materiaal van onschatbare waarde. Er is nu niemand meer aan wie we bijvoorbeeld kunnen vragen welke dialectwoorden honderd jaar geleden gebruikelijk waren in de diverse dorpen en steden, maar in deze lijsten zijn ze wel vastgelegd.

Daarom wil ik graag de 19de- en 20ste-eeuwse materiaalverzamelingen uit de dialectologie een voor een aan u voorstellen. Ik zal u vertellen wanneer ze tot stand zijn gekomen, door wie, op welke manier, wat het opzet was en waar ze momenteel geraadpleegd kunnen worden. Ik nodig u alvast uit om af en toe eens te snuisteren in de verzamelingen die al digitaal beschikbaar zijn. Misschien wordt u nog wel verrast door uw eigen dialect.

Onderwerpen

  • activiteiten en evenementen (13)
  • anderstaligen (10)
  • BENL – NLNL (6)
  • geschiedenis (16)
  • juridisch (2)
  • namen (4)
  • observaties en bedenkingen (27)
  • recensies (1)
  • spelling (14)
  • taalnormen (17)
  • taalonderwijs (11)
  • taalregisters (10)
  • Taalvariatie (5)
  • uitspraak/fonologie (4)
  • Uncategorized (3)

Meest recente berichten

  • Taaldenker wordt Taalverteller
  • De Taaltelefoon op de helling
  • Studieavond ‘Spelling, hoe speel je dat?’: naar een vernieuw(en)d spellingonderwijs?
  • Wetenschap en popularisering: een realistisch huwelijk?
  • Minder vragen voor de Taaltelefoon?

Archief

  • oktober 2015
  • juni 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014
  • oktober 2014
  • september 2014
  • augustus 2014
  • juli 2014
  • juni 2014
  • mei 2014
  • april 2014
  • maart 2014
  • februari 2014
  • januari 2014
  • november 2013
  • januari 2013
  • december 2012
  • november 2012
  • oktober 2012
  • januari 2012
  • december 2011
  • november 2011

Mijn tags

academisch Nederlands Algemeen Nederlands archief Belgisch Nederlands copywriting dialect Engels gebarentaal materiaalverzameling naamgeving naamsoverdracht nederlands taaldienst taalsector taaltechnologie taaltelefoon taalvariatie vertalen Vlaams Westvlaams

Meta

  • Registreren
  • Inloggen
  • Berichten feed
  • Reacties feed
  • WordPress.com

Geef hier uw mailadres op om deze blog te volgen en bericht te ontvangen bij elke nieuwe post.

Voeg je bij 593 andere abonnees

Twitter Updates

Oeps: Twitter reageert niet. Wacht svp een paar minuten en ververs deze pagina.

Blog op WordPress.com.

Privacy en cookies: Deze site maakt gebruik van cookies. Door verder te gaan op deze website, ga je akkoord met het gebruik hiervan.
Voor meer informatie, onder andere over cookiebeheer, bekijk je: Cookiebeleid
  • Volg Volgend
    • Nederlands (en andere talen): hoe, wat, wanneer, waarom
    • Doe mee met 37 andere volgers
    • Heb je al een WordPress.com-account? Nu inloggen.
    • Nederlands (en andere talen): hoe, wat, wanneer, waarom
    • Aanpassen
    • Volg Volgend
    • Aanmelden
    • Inloggen
    • Deze inhoud rapporteren
    • Site in de Reader weergeven
    • Beheer abonnementen
    • Deze balk inklappen